W te dni odwiedźmy groby polonistów

Dziś Wszystkich Świętych, ale już jutro „Zaduszki”… nie zapomnijmy odwiedzić także grobów polonistów, którzy już odeszli. Poniżej szczegółowa lista ok. 100 grobów przygotowana przez Historyków Dumy Stolicy. 

CMENTARZ BRÓDNOWSKI

Zdzisław Gierwatowski – kwatera 87A, rząd 3, grób 20

Piłkarz Polonii, świetny obrońca mistrzowskiej drużyny z 1946 roku. Uczestnik Powstania Warszawskiego, a po kapitulacji bohater brawurowej ucieczki z transportu do obozu pruszkowskiego (razem z m.in. aktorką Ireną Kwiatkowską). W Polonii od 1938 roku, przyszedł z Orkanu Warszawa. Zawodnik obdarzony świetnymi warunkami fizycznymi, słynął z ostrej, nieustępliwej gry. Uczestnik rozgrywek okupacyjnych w trakcie wojny. W Polonii występował przez 12 lat. Z klubem związany był także po zakończeniu kariery – bywał członkiem zarządu, i trzykrotnie trenerem pierwszego zespołu. Przez długie lata grał także w zespole oldboyów Polonii. „Był człowiekiem bardzo inteligentnym, sympatycznym. Trenerem zaś wymagającym. Przyjemny, sympatyczny, zgrywus. No i twardziel, bardzo konsekwentny” – wspominali Gierwatowskiego koledzy z Polonii. Zmarł 12 maja 2005 roku w wieku 85 lat.

Wacław Jagodziński – kwatera 69E, rząd 1, grób 15

Piłkarz i pingpongista Polonii, zawodnik mistrzowskiej drużyny Czarnych Koszul z 1946 roku. W piłkarskiej drużynie Czarnych Koszul występował w latach 1935-1949, częściej jako zawodnik rezerw. W 1951 roku zdobył dla Polonii wicemistrzostwo Polski w pingpongowym deblu, w parze z Janem Kuglerem. Uczestnik Powstania Warszawskiego, żołnierz ZWZ i AK, w niewoli w obozie Mauthausen-Gusen. Do kraju wrócił w połowie 1946 roku i zagrał w dwóch meczach Polonii w drodze po mistrzostwo Polski. Zmarł w 1993 roku w wieku 77 lat.

Henryk Jaźnicki – kwatera 4B, rząd 2, grób 24 

Piłkarz, wychowanek Polonii, w tym klubie w latach 1938-39, 1945, 1947-1952 – wielki pechowiec, bo nie grał z Polonią w mistrzowskim sezonie 1946 i zakończył karierę miesiąc przed zdobyciem przez Polonię Pucharu Polski w 1952. Z powodzeniem uprawiał cztery dyscypliny: piłkę nożną, koszykówkę, siatkówkę i piłkę ręczną, zarówno przed II wojną światową, jak i po niej. Reprezentant Polski w ostatnim meczu futbolowym II Rzeczpospolitej (z Węgrami w sierpniu 1939 roku). Uczestnik mistrzostw Europy w koszykówce w 1947 roku. Jeden z inicjatorów odbudowy sekcji koszykówki Polonii w latach 40. Żołnierz kampanii wrześniowej, więzień Pawiaka i niemieckich obozów koncentracyjnych. W latach 50. trener koszykarek Polonii. Inżynier budownictwa lądowego. Wieloletni społeczny działacz Polonii. Zmarł 25 lutego 2004 roku w wieku 87 lat.

Bogdan Karbownicki – kwatera 58H, rząd 6, grób 2

Rocznik 1936. Wierny Polonii przez całą karierę (1951-1965), trzeci strzelec Czarnych Koszul w sezonie mistrzowskim 1958/59 (233 punkty w 22 meczach). Po zakończeniu kariery zawodniczej prowadził przedsiębiorstwo budowlane. Zmarł w 2008 roku. „W pamięci pozostaje jako wyrastający poza schematy, pełen polotu i ekspresji lider radosnego basketu” – napisali we wspomnieniu przyjaciele.

Jerzy Kawka – kwatera 26L, rząd 4, grób 31 

Piłkarz Polonii z przełomu lat 50. i 60., reprezentant Polski juniorów, wielki kibic Czarnych Koszul. Zmarł w lutym 2004 roku.

Grzegorz Kostyk – kwatera 14H, rząd 1, grób 20 

Piłkarz, wychowanek Polonii, zmarł 7 czerwca 2001 w wieku 25 lat.

Wojciech Krupa (1942-2014) – kwatera 19D, rząd 2, grób 30

Urodzony w maju 1942 roku, wychował się i mieszkał na Grochowie. Do Polonii trafił wiosną 1958. Krótko, na czas służby wojskowej, zmienił barwy klubowe, przechodząc do Lublinianki. Po zakończeniu kariery nie opuścił „Czarnych Koszul”, występując przez długie lata w zespole oldbojów. Był niemal na każdym meczu Polonii i kiedy tylko czas na to mu pozwalał pojawiał się na Konwiktorskiej. Wielki miłośnik Polonii. Zmarł 25 marca 2014 roku.

Maciej Krynicki – kwatera 40E, rząd 6, grób 23

Piłkarz pierwszej drużyny Polonii w drugiej połowie lat 50. i w latach 60.

Władysław Ludwiczuk – kwatera 46K, rząd 1, grób 18 

Kibic Polonii ze Szmulek, przyjaciel Jerzego Kawki. Angażował się m.in. w prace społeczne na stadionie Polonii.

Kazimierz Łabęda (1922-1978) – kwatera 61A, rząd 1, grób 14 

Piłkarz i wychowanek Polonii, w jej barwach od 1936 do 1956 roku, po Powstaniu Warszawskim wywieziony do obozu, następnie uwolniony przez aliantów, do jesieni 1947 roku przebywał w Anglii. Zdobywca Pucharu Polski z Polonią w 1952 roku, na początku lat 60. przez rok trener pierwszego zespołu Polonii, prowadził też Mazowsze Grójec, Okęcie i Sarmatę. Zmarł nagle, jako sportowiec, w trakcie meczu oldbojów Polonii w Nowym Dworze Mazowieckim, 2 października 1978 roku.

Bogusław Ograbek – kwatera 6L, rząd 1, grób 4 

Były piłkarz, przez całe życie związany z Polonią, po zakończeniu kariery sportowej kierownik sekcji piłkarskiej, wieloletni szef oldbojów. Zmarł w wieku 64 lat.

Henryk Przepiórka – kwatera 20F, rząd 4, grób 1

Mistrz Polski z Polonią w 1946 roku. Piękna karta wojenna: uczestnik kampanii wrześniowej, od 1940 roku ZWZ i AK (w zgrupowaniu „wachlarz” mjra Ponurego, uczestnik Powstania Warszawskiego).

Marek Ruszkiewicz – kwatera 39G, rząd 4, grób 16 

Działacz i kibic Polonii, zmarł 4 września 2009 w wieku 63 lat, w klubie pracował do 2006.

Leonard Szczawiński – kwatera 35D, rząd 4, grób 5 

Zdobywca Pucharu Polski z Polonią w 1952 roku, wychowanek konspiracyjnego zespołu Błysk, jedna z legend Polonii, na boisku występował długo po ukończeniu 40. roku życia, po zakończeniu kariery grał w oldbojach, do końca mocno związany z klubem. Podobno w 1972 roku zdobył motorowodne mistrzostwo Polski w klasie SE 850. Zmarł 15.6.1996 w rodzinnej Warszawie.

Władysław Szczepaniak – kwatera 33H, rząd 3, grób 16 

Wieloletni kapitan piłkarskiej Polonii, zawodnik drużyny, która zdobyła pierwszy powojenny tytuł mistrza Polski. W latach 30. etatowy reprezentant kraju. Był kapitanem podczas pamiętnego meczu na mistrzostwach świata z Brazylią w 1938 roku. Urodzony w warszawskiej rodzinie robotniczej, wychowywał się w okolicach Placu Zbawiciela, gdzie w tutejszym kościele służył do mszy. Z Polonią związany przez całą swą piłkarską karierę. Niezwykle wszechstronny piłkarz, zaczynał jako napastnik, najbardziej zapamiętany z występów na prawej stronie obrony. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych piłkarzy międzywojennej Warszawy, bohater piosenek i wierszy układanych na jego cześć. Pierwowzór głównego bohatera książki Adama Bahdaja „Do przerwy 0:1”. Reprezentował również barwy hokejowej drużyny Czarnych Koszul. Zmarł w maju 1979 roku w wieku 69 lat.

Wojciech Szczerba – kwatera 9D, rząd 3, grób 12 

Piłkarz Polonii, zginął w wypadku samochodowym 6 kwietnia 2004 w wieku 23 lat. Wiosną 2002 awansował do kadry I zespołu Polonii. Był synem znanego boksera Kazimierza Szczerby.

Tadeusz „Kostek” Świcarz – kwatera 49I, rząd 4, grób 2

Piłkarz Polonii, jeden z liderów mistrzowskiej drużyny z 1946 roku, reprezentant Polski (5 meczów). Niezwykła karta wojenna – przymusowe roboty, ucieczki, udział w Powstaniu Warszawskim, niewola i znów ucieczka. Zmarł 6 czerwca 2002 roku w wieku 82 lat.

Antoni Wołosz – kwatera 39I, rząd 1, grób 17

Waleczny pomocnik, a później nieustępliwy defensor Czarnych Koszul, wyróżniający się inteligencją w grze. Przed wojną prawdopodobnie grał w Ostrołęce, w czasie okupacji w konspiracyjnym zespole Piaseczna. W drużynie Polonii zadebiutował wiosną 1946 r. kończąc sezon zdobyciem mistrzostwa Polski. Jako kapitan w 1952 r. poprowadził zespół do triumfu w Pucharze Polski. Zagrał ogółem w około 250 spotkaniach Czarnych Koszul, strzelając 8 bramek. Powoływany do reprezentacji Polski (kadra B). Po zakończeniu kariery piłkarskiej w 1957 r. trener, m.in. w Polonii Warszawa. Zmarł w 1981 roku w wieku 60 lat.

Stanisław Woźniak – kwatera 110K, rząd 2, grób 16 

Piłkarz, wychowanek Polonii, w której grał w latach 1936-52, grał w mistrzowskim sezonie 1946, latem 1944 wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec; niemal cudem pozbył się podczas rewizji broni przygotowanej „na Powstanie”, co uratowało mu życie. Zmarł w czerwcu 1982 roku w wieku 62 lat.

Edmund Zientara – kwatera 27E, rząd 5, grób 5 

Piłkarz, wychowanek Polonii, grał w niej w latach 1947-50, w tym czasie 1 mecz w reprezentacji Polski (w sumie wystąpił dla biało-czerwonych 40 razy). Później zawodnik Gwardii i Legii, olimpijczyk (Rzym 1960). Pod koniec lat 40., po dezercji z wojska, używał nazwiska ciotecznego brata rozstrzelanego przez Niemców w alei Szucha Andrzeja Szczepańskiego. W PZPN był szefem szkolenia, sekretarzem generalnym, członkiem zarządu, dyrektorem biura. Organizował spotkania dawnych reprezentantów Polski. Zmarł w sierpniu 2010 roku w wieku 81 lat.

Kazimierz Burkacki – kwatera 4B, rząd 2, grób 26

Piłkarz Polonii w czasie wojennych rozgrywek okupacyjnych.

Przemek „Komandos” Kozyra – kwatera 110P, rząd 3, grób 34 

Kibic Polonii.

Paweł Jakubczak „Plastek” – miejsce pochówku nieustalone 

Kibic Polonii z Pragi, zmarł w sierpniu 2005 roku w wieku 22 lat.

CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, (ul. Młynarska 54/56/58)

Jan Stanisław Gebethner – aleja 19, grób 10

Współzałożyciel Polonii w 1911 roku, wespół z Wacławem Denhoff-Czarnockim, dr filozofii, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego (1918), księgarz, wydawca, piłkarz, lekkoatleta, narciarz, później działacz, m.in. wiceprezes PZLA w okresie międzywojennym. W 1929 roku przejął po ojcu prowadzenie firmy księgarskiej „Gebethner i Wolff”. Zmarł w czerwcu 1981 roku w wieku 87 lat.

Jan Loth – aleja F, grób 34

Bramkarz i pomocnik Polonii Warszawa w latach 1919-1927. Pięciokrotny reprezentant Polski – jako prawdopodobnie jedyny na świecie otrzymywał powołania do drużyny narodowej raz jako bramkarz, innym razem jako gracz z pola. Ukończył warszawską Wyższą Szkołę Handlową, pisał do „Przeglądu Sportowego” i jako komentator giełdowy do „Polski Gospodarczej”. Oprócz futbolu trenował lekkoatletykę oraz reprezentował Polskę w tenisie. Zmarł w wieku 32 lat po długotrwałej chorobie płuc w roku 1933.

August Loth – aleja F, grób 34

Ojciec Jana i Stefana, prezes honorowy Polonii po 1924 roku (wcześniej od 1921 prezes rzeczywisty), pastor Parafii Ewangelicko-Augsburskiej, twórca gimnazjum im. Mikołaja Reja.

Stefan Loth – aleja F, grób 34

W „Polonii” był kapitanem zespołu, a po zakończonej karierze wiceprezesem klubu. Jego talenty dostrzegał PZPN i Stefan Loth kilkakrotnie wystąpił w roli selekcjonera kadry. Był także sędzią piłkarskim. Z powodzeniem uprawiał również tenis ziemny, należąc do polskiej czołówki. Poza sportem działał w Wojsku Polskim. W 1932 roku został Szefem Sztabu 28 Dywizji Piechoty. Dwa lata później przeniesiony do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych na stanowisko II oficera sztabu inspektora armii. Zginął 16 lipca 1936 roku w katastrofie lotniczej pod Gdynią.

CMENTARZ EWANGELICKO-REFORMOWANY

Andrzej Przeworski – miejsce pochówku do ustalenia

Wicemistrz Polski z Polonią w 1921 roku. Przez większość kariery związany z Cracovią. Uważany za pierwszego w kraju bramkarza, który umiał grać na przedpolu. Działacz klubowy Cracovii i Polonii Warszawa, w PZPN od 1921 roku. Sędzia piłkarski. Uczestnik wojny bolszewickiej w stopniu podporucznika (1920) oraz kampanii wrześniowej. W czasie I wojny światowej wcielony do 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka, przeszedł cały szlak bojowy w randze kapitana. Do Polski wrócił w lipcu 1946 roku, udzielając się społecznie w warszawskiej Polonii.

CMENTARZ POWĄZKOWSKI (STARE POWĄZKI)

Stanisław Frenkiel – kwatera U, rząd 1, grób 1-2

Honorowy Prezes Polonii, działał w klubie przez 58 lat. Związał się z Polonią w latach 20. XX wieku, trenował Polonijne lekkoatletki i hazenistki, był tez sekretarzem sekcji piłki nożnej. W czasie II wojny światowej walczył na froncie włoskim. Ranny pod Monte Cassino. W 1961 roku doczekał się tytułu Honorowego Prezesa Polonii, przewodniczył Radzie Seniorów. Pracował nad wydaniem historii klubu, której nie ukończył. Na Polonii nazywany, według kronikarza Stefana Sieniarskiego, „Naszym Prezesem”, zmarł w roku 1979, przeżywszy 83 lata.
tutaj także: Eugenia Kielich-Rudnicka (Giena Kielichówna) – kwatera U, rząd 1, grób 1-2
Pionierka warszawskiej lekkoatletyki, biegaczka, hazenistka i koszykarka Polonii. Znajduje się na liście Yad Vashem.

Tadeusz Kazimierz Groszkowski (1893-1957) – kwatera 100, rząd 2, grób 12-13

Piłkarz Polonii, uczestnik historycznego pierwszego meczu Polonii w 1911 roku, grał też w 1912 oraz w debiucie drużyny w czarnych koszulach, 23 lutego 1913 roku (Polonia-Korona 4:0).

Jan Habich – kwatera 70, rząd 6, grób 2-3

Początki jego kariery sportowej w Polonii sięgają najdawniejszych czasów klubowych. Grał w hokeja, futbol, największym jego sukcesem było wicemistrzostwo Polski na 1500 m. W lekkoatletyce kariera Habicha była obfita w sukcesy – zdobył kilka tytułów mistrzowskich na 100-400 m. Nadzwyczaj przedsiębiorczy, był duszą Polonii w latach drugiej wojny światowej. W 1931 roku nadano mu tytuł dożywotniego członka Polonii. Po wojnie wieloletni społeczny działacz klubu. Zmarł w 1977 roku.

Walerian Kisieliński – kwatera 284 wprost, 4 rząd, grób 16

Piłkarz Polonii w latach 1936-1939 i w 1945 roku, olimpijczyk w barwach Polonii na igrzyskach w Berlinie w 1936 roku, po wojnie wieloletni trener-koordynator i szef szkolenia Warszawskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. Zmarł 19 lutego 1988 roku w wieku 81 lat.

Włodzimierz Krygier – kwatera 194, 4 rząd, grób 1-2

Jedyny w historii zawodnik Polonii, który reprezentował klub na igrzyskach zimowych, konkretnie w Lake Placid w 1932 jako hokeista. Poza tym piłkarz Czarnych Koszul (ponad 100 meczów), przedstawiciel Polonii na zjeździe zakładającym ligę piłkarska w 1927, zmarł w 1975 roku w Londynie, prochy sprowadzono na Powązki.

Marian Łącz – kwatera 105, rząd 2, grób 18

Piłkarz i aktor, zdobył z Polonią Puchar Polski w 1952 roku. Z wywiadu z Edmundem Zientarą: „Marian Łącz grał w Polonii, w Teatrze Polskim i w filmie. Był bardzo dobrym napastnikiem. A dzięki jego aktorstwu piłka nożna, zwłaszcza zaś Polonia, stała się popularna wśród artystów. Na nasze mecze na Konwiktorską przychodziła śmietanka towarzyska Warszawy – Adolf Dymsza, żona „Makusia”, też aktorka Halina Dunajska, z córeczką w wózku Laurą, która też potem została aktorką. Bywał słynny przedwojenny amant ekranu Jerzy Pichelski, inni aktorzy Teatru Polskiego, uczestnik zamachu na kata Warszawy Franza Kutscherę Michał Issajewicz „Miś”.

Janusz Wincenty Mück – kwatera 24, rząd 3, grób 1/2/3

Grał w historycznym pierwszym meczu Polonii, 19 listopada 1911 roku Polonia – Korona Warszawa. W 1913 roku sprowadził z Łodzi czarne koszulki dla piłkarzy Polonii. Wicemistrz Polski z Polonią w 1921. Później przez wiele lat, także po wojnie, wieloletni członek honorowy klubu. Absolwent Szkoły Głównej Handlowej (1926), ekonomista. Zmarł w grudniu 1969 roku w wieku 73 lat.

Zenon „Odrowąż” Pieniążek – kwatera 220, rząd 4, grób 17

Piłkarz Polonii, w ostatnim sezonie międzywojnia drugi za legendarnym Wilimowskim strzelec ekstraklasy. Opiekun i kierownik mistrzowskiej Polonii z 1946 roku, kilka miesięcy wcześniej w wyniku fatalnego wypadku motocyklowego doznał koszmarnej kontuzji nogi – po serii kilkunastu operacji chirurgicznych nogę amputowano. Uczestnik kampanii wrześniowej, walczył w Powstaniu Warszawskim, na początku 1945 roku doprowadził do reaktywowania Polonii pod patronatem milicji, porzuconym kilka miesięcy później. W lidze zadebiutował w wieku 16 lat. Jak podaje Encyklopedia Piłkarska Fuji „pseudonimu „Odrowąż” używał tylko w sporcie, już od czasów szkolnych”. Żył 54 lata, zmarł 28 marca 1968 roku.

„Stephan” – kwatera 15, rząd 5, grób 8

Kibic Polonii.

Zygmunt Strubel – kwatera 113, rząd 2, miejsce 1

Piłkarz i lekkoatleta Polonii (piłkarz w latach 1916-1921). Syn znanego malarza Ignacego Strubela. Do historii sportu przeszedł jako zawodnik, który zwyciężył w pierwszym historycznym biegu ulicznym na trasie Belweder-Stare Miasto. Potem porzucił sport na rzecz służby wojskowej, dochodząc nawet do stopnia majora. Odznaczony orderem Virtuti Militari. Po 1945 roku pozostał na emigracji, zmarł w 1959 roku w Londynie w wieku 61 lat – na Starych Powązkach jego grób symboliczny.

Marian Strzelecki – kwatera 226, rząd 5, grób 3-4

Jeden z założycieli Polonii statutowej w 1915 roku, zmarł 15.4.1946 na grypę, międzywojenny piłkarz i działacz Polonii, redaktor naczelny Przeglądu Sportowego, wcześniej redaktor pierwszego Polonijnego biuletynu „Echo” (listopad 1916-styczeń 1918), autor dwóch powieści sportowych.

Piotr Zalewski – kwatera 241, rząd 6, miejsce 12

Kibic Polonii, w latach szkolnych lekkoatleta Czarnych Koszul. Zmarł w wieku 36 lat w czerwcu 2016 roku, cztery dni po awansie piłkarzy Polonii do II ligi.

CMENTARZ PÓŁNOCNY NA WÓLCE WĘGLOWEJ

Adam Bahdaj – kwatera E-VIII-5, rząd 1, grób 1

Polski pisarz, głównie literatury dla dzieci i młodzieży, autor bogatej w polonijne wątki książki „Do przerwy 0:1”. W czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim. Zmarł w 1985 roku.

Wiesław Barszczewski – kwatera T-VIII-9, rząd 5, miejsce 4

Piłkarz Polonii w latach 60. Zmarł w lipcu 2011 roku.

Paweł Garstka „Garus” – kwatera W-VIII-8, rząd 5, grób 18

Znany i lubiany fanatyczny kibic Polonii. Zmarł przedwcześnie na początku 2012 roku, pozostawiając po sobie tysiące wspomnień i anegdot. Kibic-legenda.

Jerzy Górzański – kwatera A-II-1, rząd, 3 grób 2

Poeta, prozaik, autor znakomitych słuchowisk radiowych, wielki sympatyk Polonii Warszawa, a przed laty jej piłkarz – w 1961 roku zaliczył nawet w Czarnych Koszulach epizod na zapleczu ekstraklasy. Jerzy Górzański grał w Polonii w latach 50. i 60. w zespołach młodzieżowych i w rezerwach. Pierwszy tomik poezji wydał w 1963 roku. Związany z Orientacją Poetycką „Hybrydy”, po rozwiązaniu grupy pracował m.in. jako redaktor w „Nowym Wyrazie” i „Literaturze”. Dość szybko stał się poetą niezwykle cenionym, a wydany w 1997 roku tom „Debiut z aniołem” uznano za jedno z arcydzieł polskiej liryki powojennej. Nie przeszkadzało mu to pisać także o futbolu, choćby na łamach miesięcznika Czarnych Koszul „Polonia Ole”. Jerzy Górzański zmarł po ciężkiej chorobie w wieku 77 lat 25 sierpnia 2016 roku.

Marek Jakóbczak – kwatera W-X-6, rząd 6, grób 11

Piłkarz Polonii przełomu lat 80. i 90. Zmarł po ciężkiej chorobie w wieku 44 lat 27 czerwca 2014 roku.

Krzysztof Mętrak – kwatera E-III-1, rząd 1, grób 13

Piłkarz Polonii, później krytyk filmowy, eseista, poeta, felietonista – postać renesansowa. Po wojnie zamieszkał wraz z rodziną na Muranowie przy ul. Nowolipie 9. Od najmłodszych lat miał dwie pasje: futbol i literatura. W 1960 roku jako 15-latek zapisał się do juniorów Polonii. Trenował u słynnych Jerzego Szularza i Wacława Kuchara. Awansował do juniorskiej reprezentacji Warszawy. Jako krytyk literacki zadebiutował w wieku 17 lat, wygrywając konkurs „Życia Literackiego”. Mając 21 lat został najmłodszym członkiem Związku Literatów Polskich. Zmarł nagle 4 sierpnia 1993 roku w wieku 48 lat. Od 1995 roku przyznawana jest prestiżowa nagroda imienia Krzysztofa Mętraka dla najlepszych młodych krytyków filmowych. Po śmierci zostały zebrane i wydane jego felietony filmowe, literackie i piłkarskie – te ostatnie pod tytułem „Grzejąc ławę”.

Dominika „Ruda” Wodzińska – kwatera U-IV-4, rząd 1, grób 6

Kibicka Polonii, mocno zaangażowania w inicjatywy społeczności sympatyków Czarnych Koszul. Zmarła w 2016 roku.

Marek Zowsik – kwatera: S-VII-12, rząd 13, grób 20

Piłkarz Polonii przełomu lat 70 i 80., mistrz Polski juniorów z Polonią w 1977 roku. Jako nastolatek wywalczył sobie miejsce w pierwszej drużynie Czarnych Koszul i awansował z nią do II ligi w 1977 roku, a później w 1983 roku. W seniorskiej Polonii występował przez ponad siedem lat, po czym przeniósł się do GKS Katowice. Zmarł w 1995 roku w wieku 37 lat.

Kazik – miejsce pochówku nieustalone

Charakterystyczny kibic na wózku inwalidzkim, zmarł pod koniec 2003 roku.

CMENTARZ WAWRZYSZEWSKI

Joy – kwatera 4D, rząd 3, grób 27

Kibic, zmarł 4 maja 2004 w wieku 26 lat po ciężkiej chorobie, człowiek wielkiego serca, oddany fan Polonii, członek Stowarzyszenia na Rzecz Modernizacji Stadionu Polonii Warszawa.

CMENTARZ W PYRACH, ul. Szumiąca 5

Witold Pietrusiewicz – kwatera J, rząd 3, grób 9

Żył 73 lata, zmarł w 1994 roku. Od 1948 działacz społeczny Polonii. W trakcie II wojny światowej organizował i uczestniczył w Radomiu w okupacyjnych rozgrywkach siatkarskich. Aresztowany, wywieziony do Oświęcimia. „Dał wszechstronny wkład przy budowie klubowego stadionu, Domu Sportu przy ul. Foksal i przystani nad Wisłą, pełniąc najbardziej odpowiedzialne funkcje sekretarza i wiceprezesa. Od 1977 roku już zawodowo był kierownikiem obiektów i dyrektorem klubu” – wspominał Mieczysław Waszak na „Nowych Sygnałów” w kwietniu 1994.

CMENTARZ KOMUNALNY W PIASECZNIE, ul. Julianowska 27

Henryk Borucz – kwatera G1, rząd 16, grób 1

Najsłynniejszy bramkarz Polonii Warszawa, z którą zdobył mistrzostwo Polski (1946) i Puchar Polski (1952). Uczestnik Powstania Warszawskiego, żołnierz ZWZ i AK. W latach 1949-1951 pięciokrotny reprezentant kraju. Niezwykle popularny piłkarz stolicy, jeden z symboli Polonii odradzającej się po wojnie. Imponował refleksem i odważnymi interwencjami. Zmarł 8 czerwca 1984 roku w wieku 63 lat.

CMENTARZ W SKOLIMOWIE (KONSTANCIN)

Jan Raniecki

Wielki sympatyk Polonii. Właściciel piłkarskiej drużyny Polonii w latach 2004-2006. Przez pięć lat finansował i wydawał gazetę „Polonia Ole”, zorganizował postawienie jupiterów i instalację podgrzewanej murawy na stadionie przy Konwiktorskiej. Inicjator niezapomnianej „Akcji Kibic”. Sponsor i dobroczyńca Polonii. Zmarł na zawał serca 1 marca 2006 roku w wieku 70 lat.

TABLICA PAMIĘCI W MUZEUM POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

Tadeusz Gebethner – kolumna 190, pozycja 13

Jeden ze współzałożycieli Polonii Warszawa, pierwszy prezes Polonii i zarazem piłkarz, Wraz z drużyną Polonii Warszawa, wywalczył w 1921 roku tytuł wicemistrza Polski. W latach 1915-1925 rozegrał łącznie 137 oficjalnych meczów w barwach swojego macierzystego klubu, będąc jednocześnie przez większość z nich kapitanem drużyny. Pochodził ze znanej rodziny warszawskich księgarzy, a jego dziadek Gustaw był twórcą księgarni Gebethner i Wolff. Brał udział w Powstaniu Warszawskim, w czasie którego został ciężko ranny i stracił rękę oraz nogę. Po kapitulacji powstania przebywał w stalagu XI-A Altengrabow w rejonie Magdeburga. W pobliskim lazarecie zmarł 14 października 1944 na skutek ran odniesionych w powstaniu. Więcej na www.1911.pl

Ludwik Franciszek Skrzypek – kolumna 149, pozycja 49

Piłkarz Polonii, jej zawodnik w latach 1929-1935, w trakcie Powstania Warszawskiego walczył w Zgrupowaniu „Baszta” na Mokotowie. Pseudonim „Gol”. Stopień: strz. Zginął na ul. Szustra. Miał 33 lata.

CMENTARZ PRAWOSŁAWNY (Wolska 138/140)

Andrzej Zelenay – kwatera 47, rząd 3, grób 15

Najbardziej bramkostrzelny zawodnik Polonii Warszawa w historii jej ligowych występów (ponad 100 udokumentowanych goli). Zdobywca Pucharu Polski 1952. W Polonii grał od 1950 roku przez dwanaście lat. Był synem piłkarza Kresów Tarnopol i Pogoni Brześć, zamordowanego przez hitlerowców za działalność konspiracyjną w AK (w egzekucji rozstrzelano także brata Andrzeja). W trakcie kariery sportowej ukończył studia inżynierskie na Politechnice Warszawskiej. Po zakończeniu gry w pierwszej drużynie Polonii, występował w oldbojach, był także działaczem klubu. Zmarł 3 października 2011 roku w wieku 84 lat.

CMENTARZ WOJSKOWY NA POWĄZKACH

Adolf Dymsza, właśc. Adolf Bagiński (1900-1975) – kwatera B15, rząd 6, grób 12

Znakomity aktor i kabareciarz, zapisał się do Polonii około 1920 roku pod swym prawdziwym nazwiskiem Adolf Bagiński. „Dodek” grał w drugiej lub najczęściej w trzeciej drużynie Czarnych Koszul. Wielkiego talentu do futbolu nie miał, ale na meczach pierwszej drużyny pojawiał się regularnie – jako kibic. Jak wspominał go Tadeusz Grabowski: „Znała go dobrze publiczność sportowa, jego gromkie „Allez, allez!” na trybunach, stało się z czasem okrzykiem bojowym drużyny”. Podobno, dzięki Polonii, Dymszę odkryto jako znakomitego aktora. Oto bowiem Czarnym Koszulom zawzięcie kibicował kierownik literacki licznych teatrzyków rewiowych, kompozytor Jerzy Boczkowski. On to wspólnie z innym kibicem, dyrektorem finansowym kabaretu Sewerynem Majde, dostrzegli na trybunach talent Dymszy i wkrótce go zatrudnili w słynnym Qui Pro Quo. Na arenie sportowej Dymsza kariery nie zrobił, odwrotnie niż na estradzie. Niemal do końca życia utrzymywał kontakt z Polonią, bywał na spotkaniach seniorów klubu, uczestniczył m.in. w meczu oldbojów Polonii z Pogonią Lwów w 1957 roku, na 50-lecie pracy w sporcie Wacława Kuchara.

Kazimierz Górski (1921-2006) – kwatera A29 tuje, rząd 1, grób 8

Uznawany za najwybitniejszego polskiego trenera piłkarskiego. Selekcjoner reprezentacji w latach 1970-76, z którą zdobył srebrny medal na mistrzostwach świata (1974) oraz złoty i srebrny medal na Igrzyskach Olimpijskich (1972 i 1976). W latach 1991-1995 prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej. Zmarł 23 maja 2006 r. Choć w Polonii nigdy nie grał (choć było to całkiem bliskie w 1945 r.) ani jej nie trenował, był jej wiernym kibicem. Wielokrotnie też wspierał Polonię konkretnymi działaniami (szczególnie w czasach, gdy tułała się po niskich ligach).

Wacław Kuchar (1897-1981) – kwatera MII, rząd 5, grób 4

Legendarny sportowiec Pogoni Lwów, a w latach 50. XX wieku trener Polonii Warszawa. Urodził się w 1897 roku jako czwarty z siedmiorga rodzeństwa. Ojciec Wacława, Ludwik, był przemysłowcem i sponsorem klubu Pogoń Lwów, w klubie działała także jego matka, Ludwika. W 1912 roku Wacław zadebiutował jako 15-latek w pierwszej jedenastce Pogoni. Grał w niej aż do 1936 roku. Był sportowcem totalnym – w reprezentacji Polski występował jako piłkarz nożny (27 meczów), hokeista (wicemistrz Europy w 1929 roku), lekkoatleta i panczenista. Jako lekkoatleta reprezentował kraj w biegach średniodystansowych, skoku wzwyż i dziesięcioboju. Był mistrzem Lwowa w narciarstwie, grał w tenisa, uprawiał łucznictwo. W trakcie kariery piłkarskiej rozegrał 1126 meczów i strzelił 1065 bramek. W lipcu 1957 roku na Konwiktorskiej odbył się jego jubileusz 50-lecia nieprzerwanej pracy w sporcie.

CMENTARZ WOLSKI

Janusz Abramczyk – kwatera 15, rząd 4, grób 20

Zmarł 4 sierpnia 2013 – wieloletni działacz KS Polonia Warszawa, oddany kibic Czarnych Koszul, archiwista dziejów klubu. W latach 70. XX wieku wydawca gazetki klubowej „Echo” i współzałożyciel Klubu Kibica, na początku XXI wieku opublikował na łamach miesięcznika „Polonia 'Ole” cykl opracowań prezentujących historię sekcji sportowych KS Polonia Warszawa.

Edward Brzozowski – kwatera 12, rząd 2, grób 15

Piłkarz, zawodnik Polonii w latach 1936-1951. Zdobywca wraz z klubem pierwszego mistrzostwa Polski po II wojnie światowej (1946). 6-krotny reprezentant Polski w piłce nożnej. Zmarł 25 czerwca 1983 r.

Jerzy Fronczak – kwatera 98, rząd 2, grób 13

Piłkarz (lewy pomocnik) Polonii od 1945 roku, wcześniej grający w konspiracyjnym Wawelu Warszawa oraz po wojnie przez krótki czas w Warszawiance. Z Polonią zdobywca mistrzostwa Polski w 1946 roku. Bardzo wcześnie zakończył karierę piłkarską – już w 1947 roku, w wieku 25 lat. Spokrewniony z Jerzym Szularzem. Zmarł 3 sierpnia 1980 roku w Warszawie.

Zygmunt Ochmański – kwatera 59, rząd 2, grób 2

Piłkarz Polonii, grał w mistrzowskim sezonie 1946, reprezentant Polski (1 mecz), uczestnik Powstania Warszawskiego. Wychowywał się w słynnej „piłkarskiej” kamienicy przy ul. Górczewskiej 15, skąd wywodziło się kilku innych piłkarzy Polonii: Jerzy i Wacław Szularzowie, Tadeusz Świcarz, Jerzy Fronczak. Zygmunt Ochmański zmarł 10 czerwca 2003 roku w wieku 81 lat.

Jerzy Szularz – kwatera 104, rząd 2, grób 20

Piłkarz Polonii, grał w mistrzowskim sezonie 1946, zdobył też z Polonią Puchar Polski 1952. Gracz wielkiej klasy i ogromnej waleczności. Później szkoleniowiec m.in. pierwszej drużyny Polonii, ale także drużyn juniorskich – odkrywca wielu talentów, ceniony pedagog. Piękna karta okupacyjna: w dniu wybuchu Powstania Warszawskiego zgłosił się do walczących na Woli oddziałów Armii Krajowej. W zgrupowaniu „Waligóra” bronił swej rodzinnej dzielnicy. W nocy z 30 na 31 sierpnia 1944 roku wziął udział w heroicznej próbie przebicia się ze Starówki do Śródmieścia kanałami pod umocnieniami niemieckimi. Został ciężko ranny przy pomniku Kopernika na Nowym Świecie. Po wojnie przystąpił do Polonii, której pozostał wierny do końca. Karierę na boisku skończył w 1955 roku. „Wyróżniał się kulturą osobistą, wręcz ojcowskim stosunkiem do zawodników” – pisali kronikarze Polonii. Zmarł 7 maja 2005 roku w wieku 80 lat.

ARCHIKATEDRA ŚW. JANA CHRZCICIELA, ul. Świętojańska 8

gen. Kazimierz Sosnkowski

Dowódca wojskowy i polityk, działacz niepodległościowy. Podczas swej kariery sprawował wiele funkcji – był m.in. wiceministrem i ministrem spraw wojskowych (1919-1924), przedstawicielem Polski w Lidze Narodów (1925). Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. był dowódcą tzw. Frontu Południowego. Następnie był ministrem bez teki w rządzie gen. Sikorskiego (1939-1940), komendantem głównym Związku Walki Zbrojnej (1939-1941) oraz Wodzem Naczelnym Polskich Sił Zbrojnych (1943-1944). Zmarł w Kanadzie 11 października 1969 r. Gen. Sosnkowski był także wielkim miłośnikiem piłki nożnej. W latach 1928-1939 pełnił funkcję prezesa Polonii Warszawa. Obecnie jego imię nosi stadion klubu przy ul. Konwiktorskiej 6.

CMENTARZ CZERNIAKOWSKI, ul. Powsińska 44/46

Ryszard Kulesza

Piłkarz Polonii w latach 1949-1954, 1956-57 i 1960-61. Zdobywca Pucharu Polski w 1952 roku, choć w meczu finałowym nie wystąpił. Zasłynął w nim pożyczając swoje buty piłkarskie Zdzisławowi Wesołowskiemu, który zdobył w nich decydującą bramkę. Po zakończeniu kariery pracował jako szkoleniowiec – prowadził kadry Polski do lat 21 i 23, przyszło mu również współpracować z kadrą seniorów prowadzoną przez Kazimierza Górskiego (1976), a także Jacka Gmocha (1977, 1978). W październiku 1978 roku, po rezygnacji Gmocha, został pierwszym trenerem reprezentacji Polski, którą prowadził w 31 oficjalnych grach (do grudnia 1980 roku). Od lipca 1989 roku przewodniczący Rady Trenerów PZPN, inicjator powstania Szkoły Trenerów przy AWF Warszawa (1995). W 1993 roku, jako członek PZPN, decydował o odebraniu Legii Warszawa mistrzostwa kraju, w związku z „niedzielą cudów”. Po meczu Wisły Kraków z Legią Warszawa (0:6) wypowiedział słynne zdanie „cała Polska widziała”. „Powiedział to w poczuciu uczciwości, która była podstawową cechą jego życia. Dla kibiców Legii stał się śmiertelnym wrogiem, a dla innych naiwniakiem, który chce walczyć z korupcją” – pisał Stefan Szczepłek. Niedługo potem do jego mieszkania w bloku na Grochowie włamali się złodzieje i wynieśli cały dobytek życia. Zmarł po ciężkiej chorobie w maju 2008 roku w wieku 77 lat.

POZA WARSZAWĄ

Jan Chorab „Balon”: Knurów

Kibic, fan Górnika Zabrze, Polonii Warszawa i Concordii Knurów, pochowany na cmentarzu w Knurowie, zmarł 25.1.2005

Wacław Denhoff-Czarnocki: Bydgoszcz, Cmentarz Nowofarny

Żołnierz, działacz niepodległościowy, poeta, dziennikarz. Był założycielem i pomysłodawcą nazwy „Polonia” Warszawa. W 1911 roku, jako kapitan „Korony” zainicjował połączenie drużyn szkolnych i utworzenie jednej, silniejszej. Nową drużynę na cześć nieistniejącej ojczyzny nazwano „Polonią”. Szybko zakończył karierę sportową i z założonym przez siebie klubem nie utrzymywał kontaktów. W 1912 roku wstąpił do „Strzelca”. Dwa lata później skończył szkołę podoficerską, co pomogło mu w osiągnięciu ważnych stanowisk w Polskiej Organizacji Wojskowej. W wolnej Polsce jako dowódca walczył w obronie Lwowa i wojnie bolszewickiej. Za bohaterstwo został czterokrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. W 1920 roku po raz pierwszy dała o sobie znać jego choroba płuc. Za poradą lekarzy zamieszkał w Zakopanem, gdzie oddał się poezji i literaturze. Pisał też do czasopism sportowych, głównie o zimowych zawodach i o pięknie Tatr. W 1925 został redaktorem naczelnym ogólnopolskiego czasopisma „Stadjon”. Dwa lata później zmarł na gruźlicę. Jest autorem słynnej do dziś piosenki „O mój rozmarynie”.

Zdzisław „Ciuła” Wesołowski: Starachowice

Grający na pozycji napastnika piłkarz Polonii Warszawa, do której trafił z Sygnału Lublin. Wsławił się strzeleniem jedynego, zwycięskiego gola w finale Pucharu Polski w 1952 roku w meczu z Legią Warszawa. Jednokrotny reprezentant Polski. Zmarł 2 kwietnia 1983 roku.

Feliks „Ref-Ren” Konarski: Chicago, cmentarz Mary Hill

Wychowanek i piłkarz Polonii w latach dwudziestych XX wieku, poeta, piosenkarz, kompozytor, absolwent prawa na Uniwerystecie Warszawskim (1932). W maju 1944 roku napisał słowa historycznej piosenki „Czerwone maki na Monte Cassino” – na kilkanaście dni przed zwycięskim szturmem II Korpusu pod wodzą gen. Władysława Andersa w legendarnym boju o wzgórze Monte Cassino. W roku 1947 wyjechał do USA. Zmarł w 1991 roku w Chicago w wieku 84 lat. Pochowany obok żony w kwaterze kombatantów polskich na cmentarzu Mary Hill w Chicago/Niles.

Michał Hamburger: miejsce pochówku nieznane

Odpis intendenta Cmentarza Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie: „Dokumentacja cmentarna sprzed 1945 roku spłonęła podczas Powstania Warszawskiego. W naszych rejestrach uwzględniamy wszelkie źródła informacji, w tym efekty spisu z natury, dokonanego w 1945 roku, po odzyskaniu Cmentarza. Nie natrafiono na inskrypcję poświęconą Michałowi Hamburgerowi. Istnieje prawdopodobieństwo, że pogrzeb w warunkach okupacyjnych odbył się na naszym Cmentarzu, lecz nie zachowały się ślady tego zdarzenia. Adam Zarębski (okupacyjny pseudonim Michała Hamburgera) również nie figuruje w naszych rejestrach”.

opracowanie: Historycy Dumy Stolicy